Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji

Bronisław Malinowski, jeden z najwybitniejszych światowych antropologów,
zasłynął dzięki badaniom prowadzonym w latach 1914-1918 w
południowo-zachodniej Melanezji, między innymi na Wyspach Trobrianda.
Ich wyniki opublikował w serii prac naukowych, z których najbardziej
znane to „Argonauci Zachodniego Pacyfiku” (1922) i „Życie seksualne
dzikich” (1929).
Nawet dziś tytuł tej drugiej pracy wzbudzać może lekką sensację,
warto więc chyba zacząć od wyjaśnienia, jak autor rozumiał dwa kluczowe
pojęcia: „seks” i „dziki”. Oddaję mu głos:
„Wybrałem dla tej książki tytuł najprostszy, a zarazem
najprawdziwszy, częściowo dlatego, aby przyczynić się do rehabilitacji
niezbędnego, choć często używanego niewłaściwie pojęcia »seksualny«,
częściowo zaś po to, aby od razu oznajmić czytelnikowi, czego może się
spodziewać w najbardziej liberalnych fragmentach. Dla prymitywnego
mieszkańca wysp Południowego Pacyfiku, tak jak dla nas, seks nie jest
prostą czynnością fizjologiczną; przywołuje na myśl miłość i kochanie
się; staje się rdzeniem instytucji tak czcigodnych jak małżeństwo i
rodzina; przenika do sztuki i tworzy swoje własne zaklęcia i swoją
własną magię. Dominuje w istocie niemal w każdym aspekcie kultury.
»Seks«, w najszerszym znaczeniu – w jakim używam tego terminu w tytule –
to raczej społeczna i kulturowa siła niż tylko cielesny związek dwojga
ludzi”[1].
„Tak zwany »dziki« zawsze był dla człowieka cywilizowanego zabawką –
w praktyce wygodnym narzędziem wyzysku, w teorii dostarczycielem
sensacyjnych opowieści. Dla czytelników ostatnich trzech stuleci dzikość
stanowiła zasobnik nieoczekiwanych możliwości ludzkiej natury; zaś
dziki musiał ozdabiać tę czy inną z góry postawioną hipotezę, okazując
się okrutnym lub szlachetnym, rozwiązłym lub cnotliwym, ludożerczym lub
miłującym ludzkość, w zależności od tego, co odpowiadało danemu
obserwatorowi lub danej teorii.